Mam z żoną intercyzę. Czy prawdą jest, że w przypadku mojej śmierci, żona, mimo to, dziedziczy po mnie?
Tak. Intercyza jest to umowa majątkowa małżeńska. Najczęściej mówiąc o intercyzie mamy na myśli umowę ustanawiającą rozdzielność majątkową. Umowa taka może zostać zawarta w trakcie trwania małżeństwa lub poprzedzać zawarcie małżeństwa, przy czym w takim wypadku obowiązywać będzie z chwilą zawarcia małżeństwa. Zawarcie takiej umowy wymaga formy aktu notarialnego. Umowa ta wyłącza wspólność ustawową obowiązującą małżonków z chwilą zawarcia małżeństwa, zakładającą współwłasność łączną przedmiotów majątkowych nabywanych przez każdego z małżonków w trakcie trwania małżeństwa, w tym np. pobranych wynagrodzeń za pracę, dochodów z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochodów z majątku wspólnego, jak również z osobistego każdego z małżonków. W przypadku obowiązywania pomiędzy małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej (zamiast wspólności ustawowej), przedmioty majątkowe (nieruchomości, udziały, itd.) nabywane przez każdego z małżonków nie wchodzą do majątku wspólnego małżonków, a osobistego nabywającego.
Czym jest rozdzielność majątkowa małżeńska?
Rozdzielność majątkowa to ustrój majątkowy małżeński. Samo obowiązywanie takiego ustroju nie wpływa na zasady dziedziczenia po małżonku, z którym obowiązuje taki ustrój. Pomimo więc zawarcia umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową, majątek małżonka podlega dziedziczeniu tak jakby w ogóle umowy tej małżonkowie nie zawarli. W przypadku gdy nie sporządzono testamentu, małżonek, w którego małżeństwie obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej dziedziczy po zmarłym małżonku tak samo jak w przypadku obowiązywania ustroju wspólności majątkowej, tj. na podstawie ustawy (kodeksu cywilnego) w pierwszej kolejności z dziećmi spadkodawcy. Oczywiście powyższe nie wyłącza możliwości sporządzenia testamentu, zawierającego powołanie do spadku jako spadkobiercy innej osoby niż małżonek.
Wyjątki od zasady ustawowego dziedziczenia przez małżonka spadkodawcy, prawo polskie przewiduje w dwóch przypadkach. Nie ma przy tym znaczenia obowiązywanie pomiędzy stronami umownego ustroju rozdzielności majątkowej.
Małżonkowie będący w orzeczonej przez sąd separacji w chwili śmierci jednego z nich nie dziedziczą z ustawy po sobie. Ma to miejsce nie ze względu na obowiązujący ich z mocy prawa ustrój rozdzielności majątkowej powstałej z mocy prawa wskutek orzeczenia separacji, a ze względu na samo orzeczenie separacji.
Ponadto małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji (zmarł w toku procesu), z winy pozostałego przy życiu małżonka, a żądanie to było uzasadnione. Powyższe ma miejsce niezależnie od tego czy w procesie zmarły małżonek występował w charakterze powoda czy pozwanego. W takim wypadku wyłączenie od dziedziczenia następuje na mocy orzeczenia sądu, a z żądaniem takim może wystąpić każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem.
