Rok 2022 ze swoimi licznymi zmianami podatkowymi wprowadzanymi zarówno przed rozpoczęciem roku podatkowego jak i w jego trakcie był rokiem z jakim podatnicy dotychczas nigdy się nie zmierzyli. Polski Nowy Ład dla wielu przedsiębiorców okazał się najtrudniejszym rokiem podatkowym w jakim dotychczas prowadzili działalność. Z jednej strony wprowadzono nieprecyzyjne ustawy podatkowe, które jeszcze przed wejściem w życie wymagały nowelizacji co generowało zdecydowanie wyższe koszty obsługi finansowo-księgowej działalności oraz obarczone było znacznym ryzykiem. Z drugiej strony zamieszanie związane z ulgą dla klasy średniej, zmianą formy opodatkowania przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (w tym umowa o pracę) powodowało negatywne emocje wśród zatrudnionych. Zmiany te przyczyniły się do przejściowych komplikacji w stabilnym i bezpiecznym prowadzeniu działalności gospodarczej.
Pomimo, iż wiele z wprowadzonych zmian (po nowelizacjach) okazało się być pozytywnymi w skutkach dla przedsiębiorców to nie należy zapominać, iż forma ich wprowadzenia, tempo z jakim były wprowadzane powodowało, iż przedsiębiorcy i pracownicy nie mieli poczucia bezpieczeństwa prowadzonej działalności. Wiele z procedowanych zmian – poza tempem (bez odpowiedniego vacatio legis) charakteryzowało się przede wszystkim brakiem uprzednich konsultacji z środowiskami biznesu – co także nie wpływa na poczucie bezpieczeństwa prowadzonej działalności.
Rok 2023 okazał się zdecydowanie spokojniejszy z perspektywy prawa podatkowego. Po chaotycznym roku 2022, pełnym zmian, nowelizacji, wyjaśnień rok 2023 okazał się stabilniejszy dla przedsiębiorców. Jego najważniejszym akcentem było wprowadzenie ustawy o fundacji rodzinnej. Jako instrumentu sukcesji majątku rodzinnej wypracowanego przez pokolenia.
Z początkiem roku 2024 wielu podatników analizuje z jakimi wyzwaniami przyjdzie im się zmierzyć w roku 2024. W poniższym artykule postaram się przybliżyć część zmian, które zaczną obowiązywać w roku bieżącym lub przypomnieć o tych, które wprowadzone zostały wcześniej, a jeszcze na dobre nie zagościły w polskim systemie podatkowym.
Krajowy System eFaktur.
Jednym z największych wyzwań 2024 roku będzie początek obowiązywania od 1 lipca 2024 KSeF. Począwszy od drugiego półrocza podatnicy będą obowiązani wystawiać faktury ustrukturyzowane przy jego użyciu – dla wszystkich faktur, których termin wystawienia będzie obowiązywał od 1 lipca 2024 roku. Co ważne każda faktura będzie uznana za wystawioną dopiero w momencie jej przesłania do KSeF, a więc w momencie gdy zostanie jej nadany indywidulany numer. Faktury wystawiane w systemie będą posiadać wszystkie niezbędne elementy, w tym numery NIP.
W KSeF nie wystawimy faktur wewnętrznych oraz proforma. Także faktury wystawione na rzecz konsumentów nie będą wystawiane przez KSeF – będą wystawiane poza tym systemem. Dotyczy to tylko i wyłącznie faktur wystawionych na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Jednakże faktury na rzecz innych podmiotów (stowarzyszeń czy fundacji) oraz rolników będą wystawiane w KSeF. Począwszy od 1 lipca 2024 roku znikną także duplikaty faktur – nawet w przypadku zagubienia oryginału będziemy mieli możliwość jego pobrania z KSeF (po uprzedniej zgodzie wystawcy).
W sytuacji gdy zobowiązani będziemy wystawić fakturę na rzecz kontrahenta zagranicznego niebędącego polskim podatnikiem to ją także wystawimy w KSeF. Udostępnimy ją nabywcy w uzgodniony sposób. Dodatkowo zobowiązani będziemy oznaczyć ją wizualizacją w postaci kodu QR, który umożliwia do niej dostęp w KSeF
Każda faktura wystawiona poza KSeF z powodu awarii systemu będzie musiała być do niego przesłana. Podatnik będzie miał na to 7 dni roboczych liczonych od dnia zakończenia awarii KSeF. Termin ten będzie liczony od dnia wskazanego w komunikacie MF o zakończeniu awarii. W przypadku gdy w tym terminie zostanie zamieszczony kolejny komunikat o wystąpieniu awarii, termin 7 dni będzie liczony od dnia zakończenia tej kolejnej awarii wskazanego w komunikacie o zakończeniu tej kolejnej awarii. W trakcie trwania awarii podatnik będzie zobowiązany do wystawiania faktur ustrukturyzowanych, które po zakończeniu awarii będą musiały być wysłane do KSeF.
Od 1 lipca 2024 roku praktycznie zniknie korygowanie faktur poprzez noty korygujące – w sytuacjach gdy jest to dopuszczalne (zazwyczaj drobne błędy pisarskie). Każda korekta faktury wystawionej w KSeF będzie korygowana poprzez kolejną fakturę w KSeF. Jeżeli faktura zostanie wystawiona bezpodstawnie i przesłana do KSeF to nie będzie można jej anulować. Konieczne będzie wystawienie do niej faktury korygującej. Tylko dla faktury, co do których nie istnieje obowiązek ich wystawiania w KSeF zostanie utrzymana możliwość korekty poprzez noty korygujące.
Począwszy od 1 lipca 2024 roku wszystkie faktury, podlegające obligatoryjnemu ujęciu w KSeF będą doręczane poprzez system KSeF. Taki obieg faktur nie będzie wymagał zgody nabywcy. Dla podatników zwolnionych z KSeF możliwe będzie przekazywanie faktur poprzez np.: podanie kodu QR umożliwiającego identyfikacje faktury. Za datę otrzymania faktury będzie uznawać się dzień przydzielenia jej numeru identyfikacyjnego.
Nie każdy podatnik jest zobowiązany do wprowadzenia KSeF już 1 lipca 2024 roku (choć może to robić fakultatywnie). Dopiero z początkiem 2025 roku KSeF mogą wprowadzić: podatnicy zwolnieni z VAT ze względu na limit obrotu oraz dokumentujący czynności wyłącznie fakturami uproszczonymi.
Podatek minimalny
Został on wprowadzony w ramach Polskiego Ładu. Jednakże ustawodawca w toku prowadzonych prac podjął decyzję o przesunięciu jego wejścia w życie na dzień 1 stycznia 2024 roku. Pierwotny termin wejścia życie wskazywał na 01.01.2022 roku.
Podatek obejmie podatników CIT: spółki i grupy kapitałowe, które ponoszą stratę ze źródła przychodów innych niż zyski kapitałowe lub wykazują niski wskaźnik rentowności ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych (poniżej 2%) – liczony dla okresu 3 lat.
Istnieją dwa sposoby liczenia podatku minimalnego:
- 10 % podstawy opodatkowania liczonej jako 1,5% przychodów podatnika (innych niż z zysków kapitałowych) oraz wartość kosztów finansowania dłużnego przekraczającego 30 proc. EBITDA i kosztów usług niematerialnych przekraczających limit 3 mln plus 5 proc. EBITDA pomniejszonej o odpowiednie odliczenia.
- 3% kwoty odpowiadającej wartości przychodów (innych niż z zysków kapitałowych) osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym
Termin płatności podatku będzie upływał jak dla innych podatków dochodowych CIT – z końcem 3 miesiąca roku podatkowego. Kwotę zapłaconego za dany rok podatkowy minimalnego podatku odlicza się od CIT. Odliczenia można dokonać za kolejno następujące po sobie trzy lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, za który podatnik wpłacił minimalny podatek dochodowy.
Ustawodawca wyłączył zamknięty katalog podmiotów wyłączonych z podatku minimalnego, są to m.in.:
- podatnicy rozpoczynający działalność,
- przedsiębiorstwa finansowe,
- których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne spełniające wymagania udziałowe,
- mali podatnicy,
- spółki prowadzące działalność komunalną,
- postawieni w stan upadłości, likwidacji lub objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym,
- strony umowy o współdziałanie,
- niektóre instytucje finansowe,
- przedsiębiorstwa górnicze,
- podatnicy, którzy w roku podatkowym uzyskali przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy,
- podmioty, które osiągają przede wszystkim przychody z działalności leczniczej.
Podatek minimalny zapłacimy pierwszy raz sporządzając rozliczenie podatkowe za 2024 rok. To co należy zaznaczyć – konstrukcja podatku minimalnego jest skomplikowana i już dziś należy rozpocząć analizy mające na celu określenie czy jako podatnicy będziemy zobowiązani do jego rozliczenia po zakończeniu roku podatkowego oraz odpowiednio skorygować strukturę planu kont umożliwiającą obliczenie podstawy opodatkowania.
Elektroniczne przesyłania ksiąg
Jeszcze w ramach ustaw nowelizujących Polski Ład wprowadzono począwszy od roku 2025 obowiązek comiesięcznego przekazywania do urzędu skarbowego jednolitego pliku kontrolnego dotyczącego KPiR (JPK_PKPiR) lub Ewidencji przychodów (JPK_EWP) oraz wprowadzenie przekazywania ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.
Obowiązek cyklicznego przekazywania do urzędów skarbowych plików JPK_CIT i JPK_PIT będzie wprowadzany stopniowo:
- Od 2025 roku podatkowe grupy kapitałowe i podatników CIT, u których wartość przychodu z poprzedniego roku przekroczy równowartość 50 mln euro.
- Od 2026 r. – podatników obowiązanych do przesyłania fiskusowi JPK _VAT,
- Od 2027 pozostali podatnicy.
Płatności gotówkowe.
W roku 2024 limit płatności gotówkowych został utrzymany na poziomie z 2023 roku. Oznacza to, że przedsiębiorcy we wzajemnych rozliczeniach mogą dokonywać płatności gotówkowych do kwoty 15 tysięcy zł.
Mały podatnik w 2024 roku
Limit przychodów dla małego podatnika CIT określany jest na podstawie iloczynu kwoty 2.000.000,00 EUR i kursu z dnia 1 października roku poprzedniego. Stąd małym podatnikiem CIT będzie podatnik u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2.000.000,00 EUR tj. 9.218.000,00 zł (2.000.000,00 x 4,6091). Dodatkowym warunkiem możliwości skorzystania z obniżonej stawki CIT (9% zamiast 19%) jest nieprzekroczenie przez przychody w bieżącym roku podatkowym kwoty 2.000.000,00 EURO, ale według kursu na pierwszy dzień roboczy stycznia 2024 r.
Analogicznie małym podatnikiem PIT i VAT będzie przedsiębiorca, którego przychody w 2023 roku nie przekroczyły kwot 9.218.000,00 zł.
Uprawniony do prawa skorzystania z opodatkowania osiąganych dochodów ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Będzie podatnik, którego przychody w 2023 r. nie przekroczyły kwoty 9 218 200 zł.
WIS WIA WIP tylko elektronicznie
Od 1 stycznia 2024 roku wnioski o wydanie wiążących informacji stawkowych (WIS) można składać tylko przez konto podatnika w e-Urzędzie Skarbowym, natomiast wnioski o wiążące informacje akcyzowe (WIA) i o wiążące informacje o pochodzeniu (WIP) – przez portal PUESC.
Nowe podatki płacone z mikrorachunku
Zgodnie z procedowanym rozporządzeniem od stycznia 2024 więcej podatków zapłacimy przy użyciu mikro rachunku podatkowego, w tym: podatki wynikające z deklaracji: VAT-14, CIT-8FR (obecnie jej projekt jest konsultowany), POG-P, POG-4 i POG-5, informacji GHD-1 oraz oświadczenia PIT-PZ
Zmiany stawek podatków
Tuż przed końcem roku utrzymano zerową stawkę VAT na żywność w pierwszym kwartale 2024 roku. Wzrosną przy tym stawki podatku akcyzowego od alkoholu i wyrobów tytoniowych oraz maksymalne stawki podatków i opłat lokalnych oraz podatek od środków transportowych.
