Dnia 7 lutego 2023 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie (VI ACa 385/20) wydał wyrok w najbardziej znanej sprawie dotyczącej kredytu powiązanego z walutą obcą, a dokładnie kredytu indeksowanego do CHF zawartego przez państwa Dziubak z EFG Eurobank Ergasias S.A. tj. poprzednikiem prawnym Raiffeisen Bank International AG. Przypomnieć należy, że to właśnie na kanwie tej sprawy na skutek pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 3 października 2019 r. TSUE wydał przełomowy wyrok w ramach postępowania C-260/18.
Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 3 stycznia 2020 r. (XXV C 2514/19) ustalił, że umowa kredytu zawarta przez państwa Dziubak jest nieważna. Sąd stosując tzw. teorię salda oddalił jednak powództwo o zapłatę, które obejmowało wpłaty uiszczone na poczet kredytu uzasadniając, że powodowie uiścili na rzecz banku kwotę niższą od kwoty wypłaconego im kapitału.
Apelację złożyły obie strony. Pozwany bank zakwestionował wyrok Sądu Okręgowego w całości, z kolei powodowie domagali się apelacją zmiany wyroku w części poprzez zasądzenie na ich rzecz od banku całości uiszczonych na poczet kredytu spłat.
W okresie pomiędzy wyrokami sądów I i II instancji Sąd Najwyższy w dniu 16 lutego 2021 r. wydał uchwałę w sprawie III CZP 11/20, w której wskazał, iż kredytobiorca który w wykonaniu umowy kredytu, dotkniętej nieważnością, spłacał kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako świadczenia nienależnego niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu kwoty wypłaconego kapitału, a więc jednoznacznie opowiedział się za stosowaniem tzw. teorii dwóch kondykcji.
Sąd Apelacyjny oddalił apelację pozwanego banku i uwzględnił apelację powodów zmieniając wyrok Sądu Okręgowego i zasądził na ich rzecz od banku kwotę 182 940 zł wraz z odsetkami. Sąd Apelacyjny uwzględnił przy tym zgłoszony przez bank przed rozprawą apelacyjną zarzut zatrzymania uzależniając zapłatę przez bank zasądzonych na rzecz powodów kwot do czasu zaoferowania przez nich bakowi kwoty wypłaconego im kapitału.
Kwestia uwzględnionego przez Sąd Apelacyjny zarzutu zatrzymania jest obecnie jedną z głównych osi sporu i rozbieżności w orzecznictwie w sprawach kredytów indeksowanych i denominowanych. Dokładnie w dniu 7 lutego 2023 r., czyli w dniu wydania wyroku przez Sąd Apelacyjny, odpowiedzi na pytanie o dopuszczalność zarzutu zatrzymania w tego typu sprawach miał udzielić Sąd Najwyższy w sprawie III CZP 89/22. Sąd Najwyższy postanowił jednak zawiesić postępowanie zdając się na stanowisko TSUE, który z kolei będzie się zajmował tą kwestią w ramach sprawy C-28/22.
