Projekt dyrektywy ds. należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSDD) został ogłoszony przez Komisję Europejską w dniu 23 lutego 2022 r. Co istotne, modyfikuje on kryteria znacznie ograniczając zakres oddziaływania przepisów o przestrzeganiu zasad zrównoważonego rozwoju (tzw. ESG).
Nadal trwają prace nad nim w Parlamencie Europejskim (PE). Po przyjęciu przez PE projekt trafi do Rady Europejskiej. Po jej ostatecznym zatwierdzeniu państwa członkowskie w terminie dwóch lat będą obowiązane na jej wprowadzenie do krajowego systemu prawnego.
Należyta staranność (due dilligence) to wedle CSDD odpowiednie środki, które spółka powinna zastosować w sposób współmierny do stopnia dotkliwości i prawdopodobieństwa wystąpienia niekorzystnych skutków, a do których przedsiębiorstwo ma racjonalny dostęp, z uwzględnieniem szczególnych okoliczności indywidualnych, biznesowych-relacyjnych i sektorowych (ekonomiczna racjonalność).
Due dilligence należy rozumieć jako zobowiązanie należytej staranności przede wszystkim
w zakresie dostosowania systemu zarządzania ryzykiem i compliance. CSDD obejmuje nie tylko środki prewencyjne, w odniesieniu do potencjalnych ryzyk, ale stanowi także środki zaradcze
w przypadku ich materializacji, w szczególności odpowiedzialność odszkodowawczą przedsiębiorców.
Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do przedsiębiorstw, które utworzono zgodnie z ustawodawstwem państwa członkowskiego, a ramy jej stosowania wyznaczono dla trzech grup dużych przedsiębiorstw:
- I grupa – spółka zatrudniająca przynajmniej 500 pracowników oraz generująca globalne przychody netto ze sprzedaży w wysokości 150 mln EUR.
- II grupa – spółki z wrażliwych branż (tekstylia, rolnictwo, rybołówstwo, sektor wydobywczy) zatrudniające 250 pracowników oraz generujące globalne przychody netto ze sprzedaży w wysokości 40 mln EUR.
- III grupa – przedsiębiorstwa spoza UE według w/w kryteriów, ale jedynie w odniesieniu do przychodów netto ze sprzedaży w UE.
Nałożony zostanie na spółki obowiązek dołożenia należytej staranności w odniesieniu do stałych relacji biznesowych oraz przeciwdziałania niekorzystnym skutkom dla środowiska naturalnego i poszanowania praw człowieka.
Stałe relacje biznesowe to takie, co do których spółka spodziewa się, że będą trwałe, ze względu na ich intensywność lub czas trwania, i które nie stanowią nieistotnej lub jedynie pomocniczej części łańcucha wartości przedsiębiorstwa.
Przedsiębiorstwo nie ponosi odpowiedzialności za brak zapobieżenia szkodzie na poziomie pośrednich relacji biznesowych ani za niezaprzestanie wyrządzania szkody, jeśli zawierało umowy kaskadowe i stosowało zapewnienia umowne oraz wprowadziło środki sprawdzające ich przestrzeganie, chyba że ze względu na okoliczności sprawy nie można było racjonalnie oczekiwać, że podjęte działania, w tym w zakresie sprawdzania zgodności, będą wystarczające dla zapobiegnięcia lub zgładzenia niekorzystnych skutków.
Obowiązek należytej staranności obejmuje zarówno identyfikację rzeczywistych jak i potencjalnych niekorzystnych skutków. Jeżeli nie da się im zapobiec, przedsiębiorstwo jest obowiązane do podjęcia odpowiednich środków, ograniczenia a nawet zerwania danych relacji.
