Społeczna odpowiedzialność biznesu czy też biznes odpowiedzialny społecznie (ang.: Corporate Social Responsibility, CSR), to zgodnie z definicją zawartą w normie PN-ISO 26 000 odpowiedzialność organizacji za wpływ podejmowanych przez nią decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko poprzez przejrzyste i etyczne postępowanie, które:
- przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, w tym zdrowia i dobrobytu społeczeństwa;
- uwzględnia oczekiwania interesariuszy (osób lub grup, które są zainteresowane decyzjami lub działaniami organizacji);
- jest zgodne z obowiązującym prawem i spójne z międzynarodowymi normami postępowania;
- jest zintegrowane z działaniami organizacji i praktykowane w jej działaniach podejmowanych w obrębie jej sfery oddziaływania.
Coraz więcej polskich przedsiębiorstw, w tym przedsiębiorstw rodzinnych, jest świadomych tego czym jest CSR jest oraz jakie jest jego znaczenie w obszarach wymagających wsparcia instytucjonalnego, organizacyjnego oraz finansowego, którego to wsparcia podmioty prywatne są w stanie udzielić. Do kluczowych obszarów, w których społecznie udzielają się polskie przedsiębiorstwa rodzinne należy zaliczyć przede wszystkim edukację i rozwój, ekologię, działania na rzecz etyki w biznesie oraz praw człowieka i niesienia pomocy humanitarnej w krajach rozwijających się. CSR to oczywiście nie tylko działania o charakterze globalnym, ale także lokalnym, takie jak poprawa lokalnej infrastruktury, organizacja szkoleń czy eventów dla lokalnej społeczności. CSR przyjmuje różne formy, czasem przejawia się w ramach akcji prowadzonych przez samo przedsiębiorstwo, a czasem biznes powołuje do życia odrębne podmioty mające za zadanie działalność prospołeczną, czyli np. fundacje lub stowarzyszenia.
Rosnący wpływ CSR na prowadzenie działalności operacyjnej w biznesie doskonale obrazuje wprowadzony przez warszawską Giełdę Papierów Wartościowych we wrześniu 2019 r. indeks WIG-ESG (ang.: environment, social, governance), który obejmuje wszystkie spółki z indeksów WIG20 i mWIG40 i jest indeksem spółek zaangażowanych społecznie, tj. przedsiębiorstw, które w równym stopniu dążą do maksymalizacji zysku, co do osiągnięcia dobra społecznego. Z badań przeprowadzonych przez GPW wynika, że aż 88% badanych uważa, że spółki, których strategia uwzględnia zagadnienia ESG, jest traktowana jako podmiot o obniżonym poziomie ryzyka, a ok. 50% badanych wskazuje, że budowanie strategii spółki w oparciu o dobre praktyki z obszaru ESG przekłada się pozytywnie na jej wyniki finansowe.
CSR, poza korzyściami dla otoczenia ma pozytywne skutki także dla samego przedsiębiorstwa. Zgodnie z ISO 26000 postrzeganie organizacji jako społecznie odpowiedzialnej oraz jej rzeczywiste działania w zakresie społecznej odpowiedzialności mogą mieć wpływ na:
- przewagę konkurencyjną,
- reputację organizacji,
- zdolność pozyskiwania i zatrzymywania pracowników, konsumentów, klientów, oraz użytkowników,
- morale, zaangażowanie i wydajność pracowników,
- opinie inwestorów, właścicieli, darczyńców, sponsorów i społeczności finansowej oraz
- relacje organizacji z przedsiębiorstwami, instytucjami rządowymi, mediami, dostawcami, podobnymi organizacjami, klientami oraz społecznością, w obrębie której organizacja funkcjonuje.
Również z tego względu coraz większa liczba polskich przedsiębiorstw, w tym przede wszystkim przedsiębiorstw rodzinnych świadomie realizuje założenia biznesu odpowiedzialnego społecznie angażując się w projekty wspierające np. ekologię, zrównoważony rozwój czy edukację. Obserwacja działań polskich przedsiębiorstw rodzinnych w zakresie biznesu odpowiedzialnego społecznie każe wskazać, że bardzo często ich działania koncentrują się na społeczności lokalnej, co wskazuje na przywiązanie rodzinnego biznesu do społeczności, z której się wywodzi.
Reasumując, społeczna odpowiedzialność biznesu jest postępującym i pożądanym zjawiskiem, w polskim biznesie, w tym także wśród przedsiębiorstw rodzinnych. Wydaje się, że CSR przestaje być postrzegany przez pryzmat działań mających na celu zbudowanie pozytywnego wizerunku spółki, a nakierowany jest faktycznie na poprawę otoczenia, w którym działa przedsiębiorstwo, zarówno w ujęciu lokalnym, jak i globalnym.
