Zgodnie z przepisami prawa upadłościowego, wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić dłużnik lub każdy z wierzycieli osobistych. Dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie upadłościowym wniosek o ogłoszenie upadłości. Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. W prawie upadłościowym wskazuje się, że stanem niewypłacalności mamy do czynienia, gdy dany podmiot nie jest w stanie na bieżąco regulować swoje zobowiązania przez co najmniej trzy miesiące.
Głównym celem postępowania upadłościowego wobec przedsiębiorcy jest zaspokojenie wierzycieli. Następuje to ze środków uzyskanych przez syndyka po sprzedaży majątku upadłego. Sprawy o ogłoszenie upadłości rozpoznaje Sąd właściwy dla głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika.
Wniosek o ogłoszenie upadłości, powinien zawierać:
- imię i nazwisko dłużnika lub jego nazwę,
- numer PESEL albo KRS dłużnika,
- miejsce zamieszkania albo siedzibę, adres dłużnika,
- wskazanie reprezentantów spółki lub osoby prawnej,
- wskazanie likwidatorów, jeżeli są ustanowieni,
- imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem,
- wskazanie miejsca głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika,
- wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienia,
- informację, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającym prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami – tego wymogu nie musi spełnić wierzyciel-wnioskodawca,
- informację, czy dłużnik jest spółką publiczną w rozumieniu przepisów o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.
Jeżeli to wierzyciel składa wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika, to powinien we wniosku uprawdopodobnić swoją wierzytelność, czyli przedłożyć jakiekolwiek dokumenty, z których wynika, iż wierzyciel posiada wobec dłużnika wierzytelność.
Dłużnik do wniosku o ogłoszenie upadłości powinien załączyć:
- aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników,
- bilans sporządzony przez dłużnika dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku,
- spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na jego majątku wraz z datami ich ustanowienia,
- oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku,
- spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty,
- wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi,
- informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych oraz przed sądami polubownymi dotyczących majątku dłużnika,
- informację o miejscu zamieszkania reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni,
- informacje, czy w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych Dłużnik a) zatrudniał średniorocznie 250 lub więcej pracowników lub b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych przekraczających równowartość w złotych 50 milionów euro, lub c) sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat przekroczyły równowartość w złotych 43 milionów euro.
- oświadczenie dłużnika o prawdziwości danych zawartych we wniosku.
Wniosek o ogłoszenie upadłości podlega opłacie stałej w wysokości 1.000 zł. Do wniosku należy załączyć dowód uiszczenia zaliczki na wydatki w toku postępowania. Jej wysokość wynosi jednokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedzającego złożenie wniosku, którą ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego tj. 6.736,60 zł.
Postanowienie w sprawie ogłoszenia upadłości Sąd wydaje w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku. Data wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości jest datą upadłości. Sąd może również oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości złożony przez dłużnika, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów tzw. „ubóstwo masy upadłości”. Sąd oddalając wniosek
o ogłoszenie upadłości ustala, czy materiał zgromadzony w sprawie daję podstawę do rozwiązania podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego.
W przypadku złożenia przez Wierzyciela, wniosku o ogłoszenie upadłości, Sąd może oddalić taki wniosek, jeżeli dłużnik wykaże, że wierzytelność ma w całości charakter sporny, a spór zaistniał między stronami przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości.
Warto też pamiętać, że od 1 grudnia 2021 r. postępowania upadłościowe oraz restrukturyzacyjne prowadzone są w systemie teleinformatycznym, za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych (KRZ). Jest to jawny rejestr, w którym ogłasza się informacje o postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych. W KRZ obwieszcza się informacje dotyczące zarządzeń o wpisaniu do repertorium wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego, prawomocnych zarządzeń o zwrocie wniosku oraz o prawomocnych postanowieniach o odrzuceniu lub oddaleniu wniosku, a także o umorzeniu postępowania.
