Rządowy projekt ustawy z dnia 3 października 2022 o działalności windykacyjnej i zawodzie windykatora oraz zmianie niektórych innych ustaw (można go przeczytać tutaj) został skierowany do konsultacji publicznych.
Ustawa określa:
1) zasady prowadzenia działalności windykacyjnej oraz czynności windykacyjnych,
2) zasady i tryb nabywania oraz utraty uprawnień do wykonywania zawodu windykatora,
3) zasady nadzoru nad działalnością przedsiębiorstw windykacyjnych i windykatorów.
Działalnością windykacyjną jest całokształt czynności faktycznych i prawnych zmierzających do polubownego spełnienia przez osobę zobowiązaną (konsumenta, rolnika indywidualnego) należnego od niej świadczenia pieniężnego. Działalności windykacyjnej, w rozumieniu ustawy, nie stanowią czynności zastrzeżone dla komorników sądowych i czynności wykonywane przez organy administracji publicznej. Przepisy ustawy nie będą miały zastosowania także do wierzycieli pierwotnych, którzy egzekwują swoje należności i nie zajmują się zawodowo działalnością windykacyjną.
Po wejściu w życie ustawy w zaproponowanym kształcie działalność windykacyjna będzie działalnością regulowaną, a przedsiębiorstwa windykacyjne będę zobowiązane uzyskać zezwolenie na wykonywanie działalności od ministra właściwego do spraw gospodarki oraz posiadać wpis do rejestru przedsiębiorstw windykacyjnych i windykatorów. Działalność windykacyjną będą mogły prowadzić wyłącznie spółki akcyjne posiadające kapitał zakładowy w wysokości co najmniej 5 mln złotych. Osoby wchodzące w skład organu zarządzającego oraz organu nadzorczego przedsiębiorstwa windykacyjnego nie będą mogły być skazane za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
Czynności windykacyjne podejmować będzie wyłącznie windykator. Windykatorem będzie mogła zostać osoba, która uzyskała licencję windykatora (przyznawana na okres 4 lat) i wpis do rejestru przedsiębiorstw windykacyjnych i windykatorów. Licencję windykacyjną będzie mogła uzyskać osoba, która ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, ma pełną zdolność do czynności prawnych, nie była karana za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, posiada nieposzlakowaną opinię potwierdzoną wywiadem środowiskowym sporządzonym na zlecenie komendanta powiatowego policji właściwego, dla miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o licencję windykatora, nie toczy się przeciwko niej postępowanie o umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, posiada wykształcenie średnie i ukończyła prowadzony przez szkołę wyższą kurs specjalistyczny obejmujący zagadnienia z podstaw prawa cywilnego, prawa karnego, postępowania cywilnego i postępowania karnego lub posiada wykształcenie wyższe, posiada zdolność, ze względu na stan zdrowia, do wykonywania zawodu windykatora, potwierdzoną badaniami lekarskimi i psychologicznymi, ukończyła 24 lata, nie jest wpisana do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego oraz nie jest ujawniona w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Windykator w przedsiębiorstwie windykacyjnym będzie musiał zostać zatrudniony na podstawie umowy o pracę.
Czynności windykacyjne podejmowane będą wyłącznie w przypadku braku sprzeciwu osoby zobowiązanej, z wyłączeniem stosowania jakichkolwiek środków i zachowań, które mogłyby mieć charakter agresywny, w tym związanych ze stosowaniem przemocy, gróźb lub wprowadzających inną osobę w błąd. Złożenie sprzeciwu (o prawie do którego windykator będzie miał obowiązek poinformować dłużnika przy pierwszej czynności windykacyjnej) obliguje windykatora do natychmiastowego zaprzestania czynności windykacyjnych wobec osoby zobowiązanej. Po złożeniu sprzeciwu niedopuszczalne będzie ponowne wszczęcie czynności windykacyjnych w stosunku do tej samej osoby zobowiązanej przez to samo przedsiębiorstwo windykacyjne oraz odnośnie tej samej należności. Niedopuszczalne będzie także prowadzenie czynności windykacyjnych wobec osób: a) niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym albo znacznym, b) niewidomych albo słabowidzących w stopniu znacznym, c) nieposiadających pełnej zdolności do czynności prawnych, d) powyżej 75 roku życia. Czynności windykacyjne nie będą mogły być prowadzone także wobec należności, które uległy przedawnieniu. Kontakt telefoniczny z dłużnikiem dopuszczalny będzie wyłącznie między 9 a 17, w dni powszednie, w liczbie nie większej niż 3 połączenia telefoniczne lub 3 wiadomości tekstowe w ciągu tygodnia.
Projekt ustawy przewiduje, że ustawa miałaby wejść w życie już od stycznia 2023 r.
