Od 1 stycznia br. obowiązują istotne zmiany w zakresie przepisów Kodeksu cywilnego i ustawy o prawach konsumenta dotyczące rękojmi i gwarancji.
Do umów zobowiązujących do przeniesienia własności towaru na konsumenta, w tym w szczególności umów sprzedaży, umów dostawy oraz umów o dzieło, nie stosuje się już przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących rękojmi (księga III tytuł XI dział II).
W razie zaś braku zgodności towaru z umową konsumentowi przysługują uprawnienia określone w ustawie o prawach konsumenta („ustawa”). Co istotne ustawa ta nie posługuje się pojęciem „rękojmia”, a „odpowiedzialnością przedsiębiorcy za brak zgodności towaru z umową”. Należy zaznaczyć, iż zamiast pojęcia „rzecz” ustawa używa pojęcia „towar”. Zgodnie zaś z art. 2 pkt 4a) ustawy, towar to: rzecz ruchoma, a także woda, gaz i energia elektryczna, w przypadku gdy są oferowane do sprzedaży w określonej objętości lub ilości. W art. 43 b ustawa określa kiedy towar jest zgodny z umową.
Zgodnie z ustawą o prawach konsumenta, przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności towaru z umową istniejący w chwili jego dostarczenia i ujawniony w ciągu dwóch lat od tej chwili, chyba że termin przydatności towaru do użycia, określony przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w ich imieniu, jest dłuższy. Domniemywa się, że brak zgodności towaru z umową, który ujawnił się przed upływem dwóch lat od chwili dostarczenia towaru, istniał w chwili jego dostarczenia, o ile nie zostanie udowodnione inaczej lub domniemania tego nie można pogodzić ze specyfiką towaru lub charakterem braku zgodności towaru z umową. Przedsiębiorca nie może powoływać się na upływ terminu do stwierdzenia braku zgodności towaru z umową określonego określonego powyżej, jeżeli brak ten podstępnie zataił.
Jeżeli towar jest niezgodny z umową, konsument może żądać jego naprawy lub wymiany.
Przedsiębiorca może dokonać wymiany, gdy konsument żąda naprawy, lub przedsiębiorca może dokonać naprawy, gdy konsument żąda wymiany, jeżeli doprowadzenie do zgodności towaru z umową w sposób wybrany przez konsumenta jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy. Jeżeli naprawa i wymiana są niemożliwe lub wymagałyby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy, może on odmówić doprowadzenia towaru do zgodności z umową. Przedsiębiorca dokonuje naprawy lub wymiany w rozsądnym czasie od chwili, w której przedsiębiorca został poinformowany przez konsumenta o braku zgodności z umową, i bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta, uwzględniając specyfikę towaru oraz cel, w jakim konsument go nabył. Koszty naprawy lub wymiany, w tym w szczególności koszty opłat pocztowych, przewozu, robocizny i materiałów, ponosi przedsiębiorca. Konsument udostępnia przedsiębiorcy towar podlegający naprawie lub wymianie. Przedsiębiorca odbiera od konsumenta towar na swój koszt. Jeżeli towar został zamontowany przed ujawnieniem się braku zgodności towaru z umową, przedsiębiorca demontuje towar oraz montuje go ponownie po dokonaniu naprawy lub wymiany albo zleca wykonanie tych czynności na swój koszt. Konsument nie jest zobowiązany do zapłaty za zwykłe korzystanie z towaru, który następnie został wymieniony.
Jeżeli towar jest niezgodny z umową, konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, gdy:
– przedsiębiorca odmówił doprowadzenia towaru do zgodności z umową zgodnie z art. 43d ust. 2 ustawy;
– przedsiębiorca nie doprowadził towaru do zgodności z umową zgodnie z art. 43d ust. 4-6 ustawy;
– brak zgodności towaru z umową występuje nadal, mimo że przedsiębiorca próbował doprowadzić towar do zgodności z umową;
– brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy bez uprzedniego skorzystania ze środków ochrony określonych w art. 43d ustawy;
– z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.
Obniżona cena musi pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość towaru niezgodnego z umową pozostaje do wartości towaru zgodnego z umową.
Przedsiębiorca zwraca konsumentowi kwoty należne wskutek skorzystania z prawa obniżenia ceny niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o obniżeniu ceny.
Konsument nie może odstąpić od umowy, jeżeli brak zgodności towaru z umową jest nieistotny. Domniemywa się, że brak zgodności towaru z umową jest istotny. W razie odstąpienia od umowy konsument niezwłocznie zwraca towar przedsiębiorcy na jego koszt. Przedsiębiorca zwraca konsumentowi cenę niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania towaru lub dowodu jego odesłania.
Przedsiębiorca dokonuje zwrotu ceny przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, jakiego użył konsument, chyba że konsument wyraźnie zgodził się na inny sposób zwrotu, który nie wiąże się dla niego z żadnymi kosztami.
Co istotne, zgodnie z ustawą, konsument może powstrzymać się z zapłatą ceny do chwili wykonania przez przedsiębiorcę obowiązków wynikających z art. 43d i art. 43e ustawy.
Jeśli zaś chodzi o gwarancję, to zgodnie z ustawą o prawach konsumenta, gwarancja trwałości nie może przewidywać warunków naprawy albo wymiany mniej korzystnych dla konsumenta niż określone w art. 43d ustawy.
Mając na uwadze powyższą nowelizację i umieszczenie przepisów o odpowiedzialności przedsiębiorcy wobec konsumenta za brak zgodności towaru z umową do ustawy o prawach konsumenta, obecne przepisy Kodeksu cywilnego w zakresie rękojmi za wady wraz ze zmianami wynikającymi z nowelizacji, stosuje się więc obecnie do sprzedaży w relacji przedsiębiorca – przedsiębiorca. Na marginesie należy wskazać, iż analizowana nowelizacja dokonała także modyfikacji w zakresie minimalnych elementów, jakie musi zawierać oświadczenie gwarancyjne (patrz: art. art. 577 (1) §2 Kodeksu cywilnego). Powyższe oznacza, że należy dostosować obecną treść kart gwarancyjnych do znowelizowanych przepisów.
