Rada nadzorcza fundacji rodzinnej i jej rola w funkcjonowaniu fundacji
Rada nadzorcza fundacji rodzinnej pełni rolę zbliżoną do rady nadzorczej spółek kapitałowych, np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółki akcyjnej. Rada nadzorcza w fundacji rodzinnej jest organem nieobowiązkowym i może zostać powołana na mocy statutu, chyba że liczba beneficjentów fundacji przekracza dwadzieścia pięć osób, wtedy ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe.
Zadania rady nadzorczej
Podstawowym zadaniem rady nadzorczej w fundacji jest nadzorowanie zarządu w zakresie przestrzegania prawa i statutu, jednak statut może kompetencje rady nadzorczej rozszerzyć i przyznać jej np. prawo do udzielania zarządowi zgody na dokonanie przewidzianych statutem czynności (np. zbycie mienia fundacji, zaciągnięcie zobowiązania powyżej określonej wartości itp.).
Ponadto, rada nadzorcza ma prawo żądać od zarządu dokumentacji, wyjaśnień, informacji i sprawozdań związanych z działalnością fundacji, a zarząd musi radzie takie dokumenty udostępnić najpóźniej w terminie dwóch tygodni od dnia żądania.
Rada nadzorcza fundacji rodzinnej jest jednoosobowa lub wieloosobowa, a w jej skład może być powołana osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która nie została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo związane z działalnością gospodarczą. Co do zasady, członkowie zarządu fundacji rodzinnej wybierani są na pięcioletnie kadencje, jednak statut może ten okres skrócić lub wydłużyć i nie ma ograniczenia liczby kadencji, na które członek rady może zostać wybrany. Powołania i odwołania członka rady nadzorczej fundacji dokonuje zgromadzenie beneficjentów, chyba że statut stanowi inaczej.
Nie ma także wymogu, aby członek rady nadzorczej fundacji rodzinnej był członkiem rodziny fundatora lub beneficjentem fundacji. Co istotne, istnieje ustawowy zakaz łączenia funkcji członka rady nadzorczej i członka zarządu fundacji rodzinnej. Zakaz ten nie może zostać zniesiony postanowieniami statutu
Działalność rady nadzorczej w fundacji rodzinnej jest co do zasady tożsama z rolą jaką pełni rada nadzorcza w spółkach kapitałowych i koncentruje się na nadzorowaniu oraz opiniowaniu działalności zarządu z ramienia beneficjentów fundacji. Przedmiotem nadzoru jest przede wszystkim działalność zarządu w zgodzie z przepisami ustawy oraz postanowieniami statutu. Rola rady nadzorczej w fundacji rodzinnej jest o tyle istotna, że zarząd gospodaruje powierzonym mu mieniem fundacji, a jednocześnie zobowiązany jest do realizacji świadczeń na rzecz beneficjentów, którzy nie mają bezpośredniego wpływu na jego działania zarządu. Dlatego sprawna rada nadzorcza, wyłaniania przez zgromadzenie beneficjentów w założeniu ma być organem, który zagwarantuje beneficjentom prawidłową realizację zadań zarządu zarówno w odniesieniu do samej fundacji, jak i do beneficjentów.
