Zarząd fundacji rodzinnej pełni rolę zbliżoną do zarządu spółek kapitałowych, np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółki akcyjnej. Ustawa o fundacji rodzinnej precyzuje, że do podstawowych zadań zarządu należy:
- prowadzenie spraw fundacji rodzinnej oraz reprezentowanie jej;
- realizacja celów fundacji rodzinnej określonych w statucie;
- podejmowanie czynności związanych z zapewnieniem płynności finansowej i wypłacalności fundacji rodzinnej;
- tworzenie, prowadzenie i aktualizowanie listy beneficjentów zgodnie z przepisami ustawy oraz zasadami zawartymi w statucie;
- informowanie beneficjenta o przysługującym mu świadczeniu;
- spełnianie świadczenia przysługującego beneficjentowi.
Jak widać działania i obowiązki zarządu koncentrują się w dwóch podstawowych obszarach:
- organizowania działalności fundacji rodzinnej zmierzającej do realizacji jej celów oraz
- dbania o należytą realizację świadczeń fundacji względem beneficjentów.
Warto zwrócić uwagę, że fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą w bardzo ograniczonym zakresie, a działalność operacyjną, przynoszącą fundacji dochody realizują spółki oraz inne aktywa wniesione przez fundatora do fundacji. Oznacza to, że na tym polu działalność zarządu koncentruje się na zarządzaniu majątkiem fundacji i jego zabezpieczeniem (w tym pomnażaniem), a nie prowadzeniu działalności operacyjnej znanej z zarządów spółek kapitałowych.
Z drugiej strony, istotną rolą zarządu fundacji rodzinnej jest dbanie o należytą realizację zobowiązań fundacji względem beneficjentów – począwszy od prowadzenia i bieżącej aktualizacji listy beneficjentów fundacji przez obowiązki informacyjne względem beneficjentów aż po realizację świadczeń na ich rzecz.
Kto może zostać członkiem zarządu fundacji rodzinnej?
Zarząd fundacji rodzinnej jest jednoosobowy lub wieloosobowy, a w jego skład może być powołana osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która nie została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo szeroko rozumiane jako „gospodarcze”. Co do zasady, członkowie zarządu fundacji rodzinnej wybierani są na trzyletnie kadencje, jednak statut może ten okres skrócić lub wydłużyć. Nie ma wymogu, aby członek zarządu fundacji rodzinnej był członkiem rodziny fundatora lub beneficjentem fundacji.
Odwołanie członka zarządu fundacji rodzinnej
Istotnym postanowieniem w zakresie rodzinnej możliwości odwołania członka zarządu z pełnionej funkcji jest, iż statut fundacji może przewidywać, aby odwołanie członka zarządu może nastąpić wyłącznie z tak zwanych ważnych powodów. Powyższe ma na celu uniezależnienie działań zarządu, w szczególności w sferze zarządzania majątkiem fundacji i realizacji świadczeń na rzecz beneficjentów od nacisków osób trzecich – rodziny i beneficjentów.
Podsumowanie
Podsumowując, pomysł na funkcjonowanie zarządu w fundacjach rodzinnych jest zasadniczo zbieżny z rolą jaką pełni zarząd w spółkach kapitałowych, uchwalone przepisy przewidują jednak szereg różnic wynikających ze specyfikacji fundacji rodzinnej oraz celu, w jakim fundacja zostaje powołana.
